KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI DLA KLASY I GIMNAZJUM
1. Zgodnie z „Wewnątrzszkolnym regulaminem oceniania” ustala się następującą skalę ocen bieżących i klasyfikacyjnych śródrocznych: · Celujący – 6 · Bardzo dobry – 5 · Dobry – 4 · Dostateczny – 3 · Dopuszczający – 2 · Niedostateczny 1 2. Zakres materiału obowiązującego · Kinematyka - ruch · Dynamika – siły w przyrodzie, praca, moc, energia. · Ciążenie powszechne. Układ Słoneczny. · Ruch drgający i falowy. · Właściwości materii. 3. Metody sprawdzania osiągnięć uczniów: · „Samosprawdzanie”, czyli samokontrola. · Zbiorowa dyskusja – która może być podstawą do indywidualnych ocen uczniów. · Obserwacja uczniów w trakcie uczenia się – odpowiedzi ustne, aktywność w trakcie lekcji. · Sprawdzanie i ocenianie prac pisemnych: - nauczyciel sprawdza i ocenia wypracowania przygotowane na podstawie literatury popularno-naukowej, telewizji, itp. - Nauczyciel sprawdza i ocenia wyniki testów i sprawdzianów (godzinny sprawdzian po każdym z działów, krótkie kartkówki i testy bez uprzedniego zapowiedzenia) - Nauczyciel ocenia zadania domowe. · Sprawdzanie i ocenianie działalności praktycznej uczniów: - ocenie podlegają projekty, modele i zabawki wykonane samodzielnie przez uczniów.
4. Ogólne kryteria na poszczególne oceny:
KINEMATYKA I. NIEDOSTATECZNY - Nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia.
II. DOPUSZCZAJĄCY - uczeń wie, że różne wielkości fizyczne wyraża się w różnych jednostkach i zna te jednostki (1m, 1kg, 1h, 1s, 1m/s, 1km/h, itd.). - uczeń rozróżnia ruchy prostoliniowe i krzywoliniowe, - uczeń umie się posługiwać zegarkiem i stoperem do zmierzenia czasu trwania zjawiska, - uczeń wie, że ciało poruszające się ruchem jednostajnym w każdej jednostce czasu przebywa taką samą drogę, - uczeń potrafi rozpoznać na przykładach które ciało porusza się z mniejszą, a które z większą szybkością średnią, - uczeń wie, że szybkościomierz samochodu pokazuje szybkość chwilową, - znając położenie początkowe i końcowe ciała, uczeń potrafi narysować wektor obrazujący przemieszczenie,
III. DOSTATECZNY : · obejmują wszystkie wymagania na stopień mierny i ponadto: - uczeń zna proste związki między jednostkami tych samych wielkości podstawowych, - uczeń potrafi rozpoznać spoczynek i ruch w różnych układach odniesienia, - uczeń potrafi odczytać współrzędną położenia ciała poruszającego się po linii prostej, - uczeń odróżnia tor ruchu od drogi przebytej przez ciało, - uczeń potrafi obliczyć drogę w ruchu jednostajnym bez formalnego posługiwania się wzorem, - uczeń potrafi intuicyjnie posługiwać się pojęciem szybkości średniej, - uczeń odróżnia ruch przyśpieszony od jednostajnego czy opóźnionego, - uczeń potrafi rozpoznać na przykładach ruchy odbywające się z przyśpieszeniem o mniejszej lub większej wartości - uczeń wie, że w ruchu jednostajnie przyśpieszonym w każdej jednostce czasu szybkość wzrasta o tę samą wartość, - na podstawie wyników podanych w tabeli uczeń potrafi sporządzić wykres s(t) i v(t),
IV. DOBRY: · obejmują wszystkie wymagania na stopnie wyższe i ponadto: - uczeń rozumie na czym polega mierzenie i potrafi to wyrazić własnymi słowami, - uczeń umie znaleźć bardziej skomplikowane związki między wielkościami fizycznymi, - uczeń potrafi poprawnie skomentować przykład dotyczący układów odniesienia i względności ruchu, - uczeń potrafi obliczyć wartość przyśpieszenia ciała na podstawie znajomości położenia początkowego i końcowego w jednowymiarowym układzie współrzędnych, - uczeń potrafi narysować wektor obrazujący przemieszczenie i odróżnia tę wielkość od drogi przebytej przez ciało, - uczeń wie, że w ruchu prostoliniowym jednostajnym w tę samą stronę wartość przemieszczenia jest równa drodze, - uczeń rozumie i potrafi poprawnie objaśnić, co to znaczy, że w ruchu jednostajnym droga przebyta przez ciało jest wprost proporcjonalna do czasu trwania ruchu, - uczeń wie, że w ruchu prostoliniowym jednostajnym stale w tę samą stronę wartość prędkości (szybkości) obliczamy dzieląc przebytą drogę przez czas trwania ruchu, - uczeń potrafi obliczyć drogę przebytą przez ciało ruchem jednostajnym na podstawie znanych wartości v i t, - uczeń potrafi rozpoznać (spośród innych wykresów) wykres s(t) dla ruchu jednostajnego i obliczyć z wykresu wartość prędkości (szybkości) ciała, - na podstawie znajomości szybkości w ruchu jednostajnym uczeń potrafi sporządzić wykres s(t), - uczeń potrafi obliczyć szybkość średnią ze wzoru v= scałkowita/t, a także korzystając z wykresu s(t), - uczeń potrafi na wybranych przez siebie przykładach objaśnić różnicę między szybkością średnią i chwilową, - uczeń wie jaki jest sens fizyczny wartości przyśpieszenia, - uczeń rozumie i rozpoznaje na podstawie przyrostów szybkości w jednakowych odstępach czasu ruch jednostajnie przyśpieszony - uczeń zna własności ruchu jednostajnie przyspieszonego i umie z nich korzystać, - uczeń potrafi na podstawie wykresu rozpoznać ruch dla którego ten wykres sporządzono i odczytywać z niego wielkości fizyczne, - uczeń potrafi na podstawie znajomości wartości przyśpieszenia sporządzić wykres v(t), - uczeń rozumie co to znaczy, że ciało porusza się ruchem jednostajnie opóźnionym i potrafi korzystać ze znajomości własności tego ruchu i z wykresu v(t) obliczyć czas i drogę hamowania, - uczeń rozumie co to znaczy, że prędkość i przyśpieszenie są wektorami,
III. BARDZO DOBRY: · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto: - uczeń potrafi swobodnie przekształcać jednostki, - uczeń potrafi swobodnie korzystać ze wzorów: v= s/t, a= v/t, v= a*t, s= (at2)/2 i przekształcając je obliczać każdą z wielkości fizycznych, - uczeń rozróżnia pytanie „o ile” od pytania „ile razy” - na podstawie wykresu s(t) dla kilku ruchów jednostajnych, uczeń potrafi prawidłowo je rozpoznać i nazwać, a następnie na podstawie informacji uzyskanych z tego wykresu sporządzić wykres v(t) - uczeń potrafi sporządzić skomplikowany wykres v(t) znając drogi przebyte różnymi rodzajami ruchów w kilku kolejnych znanych odstępach czasu, - uczeń potrafi obliczyć średnią szybkość na podstawie wykresu v(t), - uczeń potrafi prawidłowo rozpoznać rodzaj ruchu w zadaniu problemowym, - uczeń potrafi wyznaczyć wielkość fizyczną na podstawie wykresu, - uczeń wie, że przemieszczenie, prędkość, przyspieszenie są wektorami i potrafi to objaśnić na przykładach podając w każdym przypadku wszystkie cechy wektora, - uczeń potrafi samodzielnie wyjaśnić, dlaczego do opisu ruchu jest konieczne przyjęcie układu odniesienia, - uczeń potrafi samodzielnie objaśnić, jak w fizyce przedstawia się zmiany wielkości fizycznych i podać przykłady, - uczeń potrafi poprawnie wypowiedzieć definicje wartości przyspieszenia i przyspieszenia, objaśnić różnicę i poprzeć przykładami,
IV. CELUJĄCY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe a ponadto: · zaangażowanie · wykazywanie własnej inicjatywy i własnych poglądów na przedstawienie danego zagadnienia · rozwiązywanie zadań i problemów nietypowych
SIŁY W PRZYRODZIE
I. NIEDOSTATECZNY - Uczeń nie panował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce.
II. DOPUSZCZAJĄCY - Potrafi wymienić niektóre rodzaje oddziaływań; wie, że oddziaływania mają charakter wzajemny. - Wie, że siła jest miarą oddziaływania ciał. - Zna jednostkę siły. - Wie, że do pomiaru siły służy siłomierz. - Wie, kiedy siły równoważą się. - Wie, że działanie kilku sił można zastąpić jedną. - Wie, kiedy występuje tarcie, a kiedy opory ruchu. - Wie jak zmniejszyć tarcie i opory ruchu. - Wie, że opory ruchu są przyczyną zatrzymania ciał bez napędu. - Wie, co się dzieje z ciałem gdy nie działają na nie siły. - Wie, że ciało o większej masie ma większą bezwładność i odwrotnie. - Wie, że ciało o większej masie trudniej wprawić w ruch, bądź zatrzymać.
III. DOSTATECZNY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Zna cechy siły. - Wie, że obrazem graficznym siły jest wektor. - Umie zmierzyć wartość siły za pomocą siłomierza. - Zna warunek równowagi dwóch sił. - Zna pojęcia: siła wypadkowa, siła równoważąca, składowe i potrafi się nimi posługiwać. - Wie, że istnieje związek między masą a siłą grawitacji. - Zna cechy siły grawitacji i umie ją narysować. - Podaje przykłady wzajemności oddziaływań. - Zna przykłady ilustrujące odrzut i zderzenia ciał. - Wie, że siła tarcia występuje na styku powierzchni trących. - Zna rodzaje tarcia i wie, kiedy występują. - Zna I zasadę dynamiki. - Potrafi wskazać na przykładach co się dzieje z ciałem gdy siła wypadkowa wynosi zero. - Stwierdza, że do zmiany ruchu potrzeba siły. - Wie, że masa jest miarą bezwładności ciała. - Podaje proste przykłady gdzie przejawia się bezwładność. - Wie, że ciało pod działaniem stałej siły porusza się ze stałym przyspieszeniem.
IV. DOBRY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Umie graficznie przedstawić siłę o danych cechach i odczytać jej cechy z obrazu. - Zna budowę i zasadę działania siłomierza. - Umie znaleźć siłę równoważącą daną siłę. - Umie odczytać wartość sił wypadkowych i przedstawić je graficznie. - Umie obliczyć wartość siły grawitacji. - Zna wartość współczynnika g. - Określa cechy sił wzajemnego oddziaływania i rysuje je. - Zna podział tarcia dynamicznego. - Zna korzyści i szkody występowania tarcia. - Wie, że tarcie zależy od siły nacisku. - Rysuje siły działające na ciało np. leżące na stole. - Widząc obrazy sił potrafi powiedzieć co dzieje się z ciałem. - Zna związek a=F/m i umie określić dynamiczną jednostkę siły. - Wie, że podczas odrzutu pędy ciał są równe co do wartości. - Wie, że podczas zderzeń następuje wymiana pędów. - Ilustruje zasadę zachowania pędu przykładami z życia dotyczącymi zjawisk odrzutu i zderzeń. - Rozwiązuje proste zadania na odrzut i zderzenie z ciałem spoczywającym.
V. BARDZO DOBRY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Podaje przykłady sił o tych samych i różnych cechach. - Umie z wykresu odczytać wydłużenie. - Umie podać przykłady równoważenia się sił w swoim otoczeniu. - Wie, co się dzieje z ciałem gdy siły działające równoważą się. - Umie dla kilku sił składowych znaleźć siłę równoważącą ich działanie. - Umie obliczyć masę ciała gdy znana jest siła ciężkości. - Wie, że siły wzajemnego oddziaływania nie równoważą się i uzasadnia to. - Rozwiązuje zadania nietypowe. - Wie, że siła tarcia nie zależy od powierzchni trących. - Doświadczalnie ilustruje słuszność I zasady dynamiki. - Na podstawie doświadczeń zna związki między przyspieszeniem oraz siłą i między przyspieszeniem i masą. - Formułuje II zasadę dynamiki. - Rozwiązuje zadania z jej wykorzystaniem, także złożone związane z kinematyka. - Wie, że mv jest miarą pędu. - Rozwiązuje zadania rachunkowe i problemowe z zastosowaniem wzorów na zderzenia ciał poruszających się zgodnie i na wprost siebie. - Zna dynamiczną miarę siły.
VI. CELUJĄCY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Opanował wiedzę i umiejętności wkraczające poza program nauczania
WYRUSZAMY W KOSMOS I. NIEDOSTATECZNY
- Uczeń nie panował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce.
II. DOPUSZCZAJACY - Wie, ze siła dośrodkowa nie zmienia wartości prędkości, tylko jej kierunek i zwrot. - Zna pojęcie okresu obiegu. - Potrafi zademonstrować ruch po okręgu. - Umie wymienić obiekty Układy Słonecznego. - Wie, czym dla Ziemi jest Księżyc.
III. DOSTATECZNY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto: - Potrafi określić cechy siły dośrodkowej. - Wie, że wszystkie masy oddziałują na siebie wzajemnie siłami grawitacji. - Wie, od czego i jak zależą siły grawitacji. - Zna pojęcie pola fizycznego. - Wie, co to jest pole grawitacyjne. - Wie, że w przypadku ruchu planet rolę siły dośrodkowej spełnia siła grawitacji. - Wie, na czym polegało odkrycie M. Kopernika. - Wie, co to jest I i II prędkość kosmiczna. - Zna jednostki używane w astronomii i wie co one oznaczają.
IV. DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto: - Umie graficznie przedstawić wektor prędkości w ruchu ciała po okręgu. - Umie określić kierunek, zwroty i punkty przyłożenia sił grawitacji, działających między dwoma ciałami. - Zna skalę odległości planet w Układzie Słonecznym. - Odróżnia gwiazdy od planet.
V. BARDZO DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto: - Potrafi uzasadnić wzór v= 2πR/T, jako konsekwencje zależności: v=s/t. - Umie określić jak zmienia się siła wzajemnego oddziaływania w zależności od zmian mas i odległości między ich środkami. - Potrafi zastosować III zasadę dynamiki do oddziaływań grawitacyjnych. - Potrafi podać krótki rys historyczny rozwoju poglądów na miejsce naszej planety w Układzie Słonecznym. - Potrafi opisać kilka najważniejszych wydarzeń z dziejów podboju kosmosu. - Potrafi omówić cele podboju kosmosu. - Potrafi powiązać siły grawitacji z ruchem satelitów oraz możliwościami i ograniczeniami podróży kosmicznych.
VI. CELUJĄCY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto: - Uczeń opanował wiedzę i umiejętności wykraczające poza program nauczania.
PRACA, MOC, ENERGIA
I. NIEDOSTATECZNY - Uczeń nie panował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce.
II. DOPUSZCZAJĄCY - Wie, kiedy jest wykonywana praca mechaniczna. - Wie, że każde urządzenie ma określoną moc. - Zna wzór i jednostkę pracy. - Zna wzór i jednostkę mocy. - Odróżnia dźwignię dwu- od jednostronnej na modelach i schematach. - Podaje i wskazuje przykłady dźwigni dwustronnej. - Wie, że stosując dźwignię nie zyskujemy na pracy tylko na sile. - Potrafi wymienić rodzaje energii mechanicznej i wskazać ciała je posiadające. - Wie, że ciało umieszczone na pewnej wysokości ma energię potencjalną ciężkości. - Wie, że odkształcone ciało ma energię potencjalną sprężystości. - Wie, że ciało będące w ruchu ma energię kinetyczną. - Wie, że podczas spadania swobodnego maleje energia potencjalna a rośnie kinetyczna.
III. DOSTATECZNY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Umie obliczyć pracę i moc ze wzorów. - Wie, kiedy praca jest równa zero. - Wie, że pracę wykonuje się przy podnoszeniu i przy ruchu z tarciem. - Rysuje schemat dźwigni dwustronnej i nazywa jej elementy. - Zna warunek równowagi sił na dźwigni i potrafi go zapisać. - Zna inne maszyny proste i ich praktyczne wykorzystanie w życiu codziennym. - Wie, że ciało zdolne do wykonania pracy ma energię mechaniczną. - Zna wszystkie rodzaje energii mechanicznej i wskazuje odpowiednie przykłady. - Wie, że jednostką energii jest dżul. - Wie od czego zależy energia potencjalna ciężkości. - Potrafi obliczyć energię potencjalną ciężkości dla danego ciała. - Wie, że energia kinetyczna zależy od masy i prędkości ciała – zna wzór. - Potrafi obliczać energię kinetyczną. - Umie podać przykłady zjawisk gdzie występują przemiany energii mechanicznej. - Zna zasadę zachowania energii mechanicznej.
IV. DOBRY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Zna jednostkę pracy – 1 kWh i umie ją zamienić na dżule. - Umie przekształcać wzory i zamieniać jednostki. - Umie wykazać za pomocą wzorów, że przy użyciu maszyn prostych nie zyskujemy na pracy. - Umie podać praktyczne wykorzystanie energii mechanicznej występującej w przyrodzie. - Wie, że zmiana masy wpływa na zmianę energii potencjalnej ciężkości. - Wie, że miarą zmiany tej energii jest praca. - Wie, że energia potencjalna sprężystości wiąże się z oddziaływaniem międzycząsteczkowym. - Oblicza m i h ze wzoru na energię potencjalną ciężkości. - Wie, jak się zmienia energia kinetyczna gdy zmienia się prędkość ciała. - Potrafi doświadczalnie wykazać, że energia kinetyczna zależy od masy i prędkości. - Potrafi wykazać, że zasada zachowania energii mechanicznej jest spełniona przy spadaniu swobodnym. - Umie rozwiązywać typowe zadania problemowe i rachunkowe.
V. BARDZO DOBRY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Wykorzystując wzory z kinematyki oblicza wartość pracy i mocy. - Mając dane F i v oblicza moc urządzenia. - Rozwiązuje zadania nietypowe z wykorzystaniem warunku równowagi sił na dźwigni. - Umie rozwiązywać zadania na obliczanie pracy przy użyciu maszyn prostych. - Bez dokonywania obliczeń szacuje wielkość pracy przy wciąganiu ciała po równi i podczas podnoszenia. - Wie co wpływa na wartość energii mechanicznej. - Rozwiązuje zadania nietypowe z wykorzystaniem wzoru na Epc. - Przelicza jednostki. - Wie, że Eps jest proporcjonalna do x2. - Znając energię kinetyczną i masę potrafi obliczyć prędkość ciała. - Do rozwiązywania zadań korzysta ze wzorów z kinematyki. - Stosuje zasadę do ruchu wahadła i przy rzucie pionowym w górę.
VI. CELUJĄCY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Opanował wiedzę i umiejętności wkraczające poza program nauczania
WŁAŚCIWOŚCI MATERII
I. NIEDOSTATECZNY - Uczeń nie panował wiedzy i umiejętności niezbędnych w dalszej nauce.
II. DOPUSZCZAJĄCY - Wie, że substancja występuje w trzech stanach skupienia. - Wie, na czym polega topnienie i krzepnięcie; podaje przykłady. - Wie, na czym polega parowanie, skraplanie, wrzenie; podaje przykłady. - Wie, jak sporządzić roztwór. - Wie, że substancje zbudowane są z cząsteczek. - Zna budowę cieczy, ciał stałych i gazów. - Wie, że substancje różnią się gęstością. - Wie, że w ruchu z tarciem wzrasta temperatura ciała. - Wie, co to jest energia wewnętrzna ciała. - Zna sposoby zmiany energii wewnętrznej.
III. DOSTATECZNY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto: - Wie, że stan skupienia zależy od temperatury substancji. - Umie nazwać trzy stany skupienia wody. - Umie opisać zjawisko rozszerzalności temperaturowej na konkretnych przykładach. - Wie, kiedy zachodzi zjawisko topnienia i krzepnięcia. - Zna temperatury topnienia i krzepnięcia wody i wie, że są równe. - Wie, w jakich warunkach zachodzi parowanie, wrzenie, skraplanie. - Wie, co znaczą pojęcia roztwór, rozpuszczalnik, substancja rozpuszczona. - Wie, że cząsteczki są bardzo małe i że między nimi są wolne przestrzenie. - Wie, że miarą gęstości jest masa w jednostce objętości. - Wie, że w ruchu z tarciem nie jest spełniona zasada zachowania energii mechanicznej. - Wie, że temperatura ciała zależy od energii kinetycznej cząsteczek tego ciała. - Zna treść I zasady i umie zapisać ją wzorem. - Wie, co to jest ciepło właściwe. IV. DOBRY
· obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto: - Umie określić związek stanu skupienia wody z jej temperaturą. - Umie podać typowe zjawiska rozszerzalności temperaturowej. - Wie, że temperatura topnienia i krzepnięcia ciał krystalicznych są równe. - Wie, co wpływa na szybkość parowania, rozróżnia parowanie od wrzenia. - Rozróżnia roztwór od mieszaniny. - Umie obliczyć gęstość ze wzoru. - Umie wyznaczyć gęstość doświadczalnie. - Umie wskazać przykłady, że w ruchu z tarciem wzrasta temperatura ciała. - Wie, że podczas zmiany temperatury zmienia się energia kinetyczna cząsteczek. - Umie dokonać analizy typowych przykładów. V. BARDZO DOBRY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto: - Umie odróżnić parę wodną od mgły. - Umie podać nietypowe przykłady rozszerzalności temperaturowej i praktyczne wykorzystanie tego zjawiska. - Wie, jak topią się ciała krystaliczne i bezpostaciowe. - Na jednym wykresie przedstawia proces ogrzewania ciała stałego. - Wie, jak otrzymać z roztworu substancję rozpuszczoną. - Wie, czym różni się roztwór nasycony od nienasyconego. - Umie zamieniać jednostki gęstości. - Umie wyznaczyć gęstość ciała nieforemnego, cieczy. - Wie, ze kosztem wykonanej pracy powstaje nowa forma energii. - Umie rozwiązywać zadania problemowe. VI. CELUJĄCY · obejmują wszystkie wymagania na stopnie niższe i ponadto:
- Opanował wiedzę i umiejętności wkraczające poza program nauczania
|